Mimo, że od setek lat hierarchia rzymskokatolicka oficjalnie nie bierze udziału w prawosławnej ceremonii Świętego Ognia, historyczne świadectwa pokazują, że kiedyś było inaczej. W 1130 roku, Ogień „wskazał” nowego łacińskiego patriarchę Jerozolimy.
Wiosną 1130 roku zmarł łaciński patriarcha Jerozolimy Stefan. Jego następcą został Wilhelm – nieznany flamandzki pustelnik, który przebywał w Jerozolimie zaledwie od kilku miesięcy. Okoliczności tego wydarzenia przybliża zachowany w pojedynczym egzemplarzu manuskrypt autorstwa Peregrinusa z Fontaines (ok. 1200 r.):
„W tamtym czasie doszło do wydarzenia, które jest warte naszej pamięci. Duchowny Wilhelm, o którym wspomnieliśmy wcześniej, z racji miłości w swym sercu, oświecony boskim natchnieniem, poprosił przywódcę Godfreya i arcybiskupa Tours o pozwolenie na wyprawę do Jerozolimy. Po otrzymaniu zgody, udał się tam dokąd pragnął. Kiedy naszedł czas nabożeństwa Wielkiej Soboty przed Wielkanocą, podszedł bliżej Grobu Pańskiego, pragnąc razem z innymi wiernymi wziąć udział w tradycyjnym cudzie, podczas którego światło zsyłane przez Boga tego dnia rokrocznie przynosiło radość wspólnie zebranym. I na oczach wszystkich tych zebranych będących pełni radości i podziwu, świeca trzymana przez osobę zapaliła się dzięki interwencji tej boskiej cnoty i zaczęła świecić. Pomimo tego, gdy władze spytały tej osoby kim jest i skąd pochodzi, on nie odmówił odpowiedzi. Powiedział, że pochodzi z Francji, i że przybył z Tours i był pustelnikiem z Fontaines. Z racji tego, że w tamtym czasie zmarł patriarcha [łaciński – przyp. red.] i tron w Jerozolimie był nadal nieobsadzony, poruszone tak wielkim cudem duchowieństwo i lud, natychmiast i jednogłośnie wybrali go na patriarchę.”1
1“Historia Monasterii Beatae Mariae de Fontanis Albis,” w: Recueil de Chroniques de Touraine, ed. A. Salmon, Tours 1854, p. 260-261. oraz Luc d’Archey, „Spicilegium”, vol. 10, p. 369. [za: H. Skarlakidis, Holy Fire, wyd. 2, Ateny 2015, s. 143]
(Wszystkie tłumaczenia z języka angielskiego przez autorów strony), Zob. tekst łaciński online: http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k36177w/f414.image